Ia 8 urte (alaba zaharrenaren adina) kostatu zait ikustea, gauzek kirrinka egiten zidaten bai, baina ez nintzen gai hitzetan jartzeko, gauzatzeko.
2016an, jende talde polit batek Sorkin sortu genuen, ideia askorekin eta gauzak elkarrekin egiteko gogoarekin gentozen, gizartea eraldatzeko. Urte bereko ekainean, gure lankide Teresa ama bilakatu zen, eta Sorkinetik jarraitu genuen egiten, elkartzen, gogoeta sortzen, edukia sortzen, sareak sortzen... Gelditu gabe. 2017 amaieran niri tokatu zitzaidan amatasunaren mundu liluragarrian murgiltzea. Sorkinetik, berriz ere, hor jarraitu genuen, eduki gehiago sortzen, gure lehen proiektuak egiten, prestakuntzak ematen... Berriro gelditu gabe.
Oraindik gogoan dut prestakuntza bat, Sozialki konprometitutako Ikerketa-Ekintza Parte-Hartzaile baten Mapaketa Kolektiboari buruzko tailer batean, non saioetako bat dinamizatuz parte hartu genuen. Aurkezpen-errondan, bakoitzak nondik hitz egiten zuen kokatu behar genuen. Nire alabak ez zuen urte bat bete ere egin. Ez naiz gogoratzen nola aurkeztu nuen nire burua, baina gauza bat gogoratzen dut, ez nuen esan ama nintzenik. Eta kontzienteki egin nuen. militantzia feministako gune horietan (sinesmen horiek banituen eratuak) ez nintzatekeen debaluatuko. Baina gero, pentsatuz, ezinegon batekin geratu nintzen, eta nola ez dut esan ama naizela?
2018a eta 2019a erritmo frenetikoan igaro ziren, eta bai Teresak eta bai nik (garai hartako lan-arloko bi pertsona aktiboenak) ekintzailetza kudeatu genuen bi haurrekin lehen haurtzaroan. Gero, 2020a iritsi zen, eta harekin pandemia, eta, hainbat alderditan eragin zuen minean sartu gabe, opari bat izan zen guretzat. Edo, behintzat, hala bizi izan nuen nik. Gelditu ginelako. Gelditu, kokatu eta birkalkultau.
Teresak Sorkin modu profesionalean uztea erabaki zuen (nahiz eta elkarteko kide izaten jarraitu), eta lana beste leku batean bilatzea. Nik jarraitzea erabaki nuen, baina beste erritmo batean, nire erritmoan eta nire amatasunaren erritmoan (oso kontziente izanik etxean beste soldata bat izateko pribilegiotik egin dezakedala, eta horrela antolatu ahal izatea).
Nire alabak 2 urte eta erdi zituen momentu horretan, eta aldaketa izugarria izan zen guretzat. Aurreko urteetako erritmo frenetikoak ondorioak izan zituen, noski, baina pixkanaka birkokatuz joan ginen. Eta hor sentitzen dut nire amatasuna kontzienteago hasi zela, eta baita politikoagoa ere. Bai, amatasuna ere politikoa da. Argi daukagu "pertsonala politikoa da" leloa, baina, egia esan, niri kosta egin zait jarrera argi horretatik eta amatasunaren aldarrikapenetik kokatzea... Baina hau betaurreko moreak bezalakoa da, zure amatasuna politizatzen duzunean, ez dago atzera bueltarik.
Izan ere, urte hauetan, modu batera edo bestera bidean gurutzatzen joan zaidan jende zoragarriari esker (eskerrik asko Idoia, Maria, Hémera, Ainhoa, Maite, Luisa, Alba...), amatasunaren hasieran kirrinka egiten zidaten gauzatxo horiek birkokatzeko aukera izan dut. Sentimendu eta sentsazio batzuei izena jarri ahal izan diet, eta hori oso eraldatzailea da.
Hori areagotu egin da azken hilabeteetan, gutxi gorabehera 2024. urtearen erdialdetik. Txirbileneako hainbat jardunalditan parte hartuz (hala nola "Des (educar)" jardunaldian edo "Maternidades antipatriarcales" jardunaldian), "Maternidades en resistencia" liburuaren eta Las Sindisen -Sindicata de Madres Feministas- lanaren aurkezpenaz, edo Luisa Fuentes Guazarekin egindako hainbat formaziotan parte hartuz (“Feminismos, reproducción de la vida y “condiciones dignas”: ¿qué necesitamos identificar, desmontar y vertebrar para que maternar o sostener a cuerpos dependientes no sea equivalente a esclavitud y pobreza?” taillera eta programa “Las madres como fuerzas políticas legítimas”).
Orain argi daukagu zaintzak zentralizatzeko, lehenik eta behin, merkatua eta familia deszentralizatu behar dira. Zaintza horiek guztiak onartzeak ez du balio, ordaindu ere egin behar dira, ama-soldata bat alegia. Ugalketak dakarren guztia duintasunez bizi ahal izatea, eta horrek, zalantzarik gabe, baldintza materialak inplikatzea. Hori guztia Luisarekin egin genuen saio batean lan egin genuen amentzako justizia sozialaren proposamenarekin lotzen da. Baldintza bizigarriak sortzea, mundu guztiak bizitza bizigarria izan dezan. Edo amatasunak bere baitan duen potentzial politiko guztia ateratzea, horrek duen izugarrizko eraldaketa-indarra onartzea. Ugalketaz jabetzea, amatasuna ere praktika emantzipatzaile gisa bizitzeko.
Politikaz gain, amatasuna jakintza ere bada, bizitza erdigunean jartzen duen jakintza. Eta orain arte Sorkinetik egindako lanetan izendatu ere ez dugu egin! Eta, hala ere, amatasunak Sorkinetik lantzen dugun guztia du: funtsezko lekua da gure enuntziazio-espazioak eraikitzeko, epistemea, ezagutza eta jakintza sortzeko. Izan ere, jakintza hor dago, eta bizitza erdigunean jartzen duen jakintza da, are gehiago, bizitza erdigunean jartzen duen JAKINTZA da.
Eta hor gaude. Edo, behintzat, ni nago eta, horrekin batera, baita Sorkin ere. Agian hain baloratuak eta agerikoak ez diren beste leku batzuetatik eginez, sistema produktibistaren erritmoen guztiz kontrakoak, baina bizitzaren zentraltasunetik eginez. Nire bizi-prozesuen hierarkizazio horretan ez erortzeko ahalegina egiten dut (berriz ere); prozesu horiek asko dira (eta batzuetan kontraesankorrak ere bai), eta batzuek soldata izatea barne hartzen dute, bai, baina beste batzuek ez, eta horregatik ez dute gutxiago balio.
Amatasuna, nire amatasuna, politizatzea, eraldaketa-indar gisa onartzea, eta, Sorkinengandik, bizitza erdigunean jartzen duen funtsezko jakintza gisa.
Gai honetan sakontzeko, biziki gomendatzen dizuet webgune, fanzine eta abarretan sartzea: